Karbon Çelik Özellikleri

Karbon Çelikler

Yapısında silisyum, fosfor, mangan ve kükürt gibi elementler bulunan çeliklere karbon çelikler denmektedir. Daha çok imalat ve yapı sektörlerinde kullanıldıklarından dolayı imalat çeliği de denilmektedir. Karbon çeliklerin içeriğindeki karbonun miktarına göre yapılarının özelliği değişebilmektedir. Karbon miktarının artması ile çeliğin sertliği de daha fazla artmaktadır.

Fakat aynı zamanda darbeye dayanıklılık derecesi de daha fazla azalmaktadır. Çelikteki karbon artışı ile birlikte plastik gibi şekil verilme özelliği de azalır. Çelikler karbon miktarına göre 3’e ayrılmaktadır. Bunlar düşük karbonlu çelikler, orta karbonlu çelikler ve yüksek karbonlu çeliklerdir.

Karbon Miktarına Göre Çeliklerin Sınıflandırılması

Çeliklerdeki karbon miktarı, çeliğin özelliklerini ve yapısını belirlemede önemli bir rol oynamaktadır. Karbon çelikleri yapı çelikleri alt kategorisinde yer almaktadır. Aynı zamanda 3 tür olan karbon çelikler şöyledir;

Düşük karbonlu çelikler: %0.20’ye kadar karbon miktarı olan çeliklere düşük karbonlu çelikler denilmektedir. Mekanik özelliklerine göre yumuşak çelik olarak da geçerler. Dünyada çelik üretiminde en çok üretilen tür de düşük karbonlu çeliklerdir. Bu çelikler inşaat sektörü ve yassı mamüller sektöründe kullanılmaktadır. İçeriğinde az miktar karbon olmasından dolayı yeteri kadar sertleşemezler. Sadece sementasyon adındaki yüzeysel sertleştirme yöntemleri ile sertleşebilir.

Orta karbonlu çelikler: %0.20 ve %0.60 miktarları arasında karbon bulunduran çeliklere orta karbonlu çelik adı verilmektedir. Karbonu orta derecede bulundurmasından dolayı mekanik özellikleri de orta derecelidir. Bu çelikler düşük karbonlu çeliklere göre daha sert yapıdadırlar. Bu yüzden de makine imalatı sanayi alanlarında daha çok kullanılmaktadır. Şekil alma ve işlenme özellikleri düşük karbon çeliklerine göre daha azdır. Kaynak yetenekleri çok azdır. Bu özelliğinden dolayı kaynak sırasında kontrol sağlanamayabilir. Bu yüzden kaynak işlemlerinde dikkatli ve özenli olmak gerekmektedir.

Yüksek karbonlu çelikler: %0.60dan fazla miktarda karbon bulunan çeliklere yüksek karbonlu çelik denilmektedir. Kolay bir şekilde sertleştirilebilirler. Bu sayede de hem kesici bir özelliğe sahiptirler hem de aşınmaya karşı son derece dayanıklıdır. Fakat diğer karbonlu çeliklere kıyasla şekil alabilme ve işlenme özellikleri en düşük olan karbon çeşididir. Kaynak yetenekleri de düşüktür. Bu yüzden bazı özel yöntemler ile kaynak yapılabilir. Bu çeliklerin kullanımı daha çok takım üretimlerinde olmaktadır. Vasıflı çelik olarak da gösterilebilir.

Karbon Çeliklerin Kullanım Alanları

Karbon çeliklerinin içeriğindeki karbon miktarı kullanım alanlarını da değiştirmektedir. Karbon miktarı çeliğin özelliğini ve yapısını değiştirdiği için çelik karbonların hepsinin kullanım alanları birbirinden farklıdır. Örneğin düşük karbonlu çelikler daha çok somun ve cıvata gibi makine parçalarının imalatında ve aynı zamanda inşaat ve yapı alanlarında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Orta karbonlu çeliklerin kullanıldığı alanlar ise somun, makine, cıvata, uskur mili, gemi şaftı, dingil, dişli çark, frezeli mil, transmisyon mil, manivela kolu, kazma, ray, kürek ve yük kancası gibi şeylerin yapımında kullanılır.

Son olarak yüksek karbonlu çelikler ise somun, spiral, mil, cıvata, şaft, yaprak yaylar, kepçe dişlisi, makaslar, greyder bıçağı, kesici takımlar, yüksek makine parçaları, ağaç testeresi, eğe ve keser gibi araçların yapımında kullanılır. Yüksek karbonlu çelikler ısıl işlemler kullanılarak daha da sertleşebilmektedirler. Bu yüzden de kullanım alanları diğer çeliklere göre daha fazladır. Ekol Demir Çelik A,Ş  bütün karbon çelik çeşitlerinin üretimini titizlikle yapılmaktadır.