Çelik Kullanım Alanları
Hayatımızın pek çok alanında karşımıza çıkan çeliğin kullanım alanlarının tamamını hemen herkes bilmez. Çelik kullanım alanları hakkında bilgi sahibi olmak adına, yazımızın tamamını okumanızı tavsiye ediyoruz. Demir ve karbon alaşımı olarak karşımıza çıkan çelik, içerdiği elementler ile farklı özellikler kazanır.
Değişik oranlarda alaşım elementleri çeliğe katılabilir ve çeşitli işlemler ile iç yapı da kontrolü sağlanarak kullanım gayesine göre değişik özelliklerde çelik üretimi yapılabilir. Çeliğin demir cevherinden ya da hurdadan geri dönüşümle iki biçimde üretimi sağlanmaktadır.2 ana grupta değerlendirilen çelik, yönetim yöntemleri ve kullanım alanları başlıkları altında ele alınabilir.
Çeliğin Üretim Yöntemleri
Üretim yöntemi bakımından farklılık gösteren çeliği gelin daha yakından tanıyalım. İşte çeliğin üretim yöntemleri şu şekildedir:
- Alaşımsız Çelikler: C’ku çeliklerin kullanım alanları sınırlı olmakla beraber karşımıza çıkar. Bunların derinliğine korozyona ve sertleşme dayanım durumları pek iyi sayılmaz. Karbondan başka bileşiminde %0,5 silisyum, %0,25 bakır, %0,8 mangan, %0,09 fosfor, %0,1 alüminyum, %0,06 kükürt miktarlarını aşmayacak biçimde elementleri barındıran içinde özel amaçlar ile başka element bulunmayan çelikler olarak nitelendirilebilir.
- Alaşımlı Çelikler: Bileşiminde yalnızca karbonlu çeliklerde belirtilen oranları aşan ya da özel amaçla bünyesinde diğer alaşım elementlerinden 1 ya da daha fazla bulunan çelikler olarak nitelendirilebilir. Bileşiminde yer alan alaşım elementlerinin hepsi %5 oranını geçmeyen çelikler, alaşımlı çelik şeklinde isimlendirilebilir. Bu grup genel anlamda yüksek dayanım gösteren imalat ve yapı çelikler olarak karşımıza çıkar.
- Yüksek Alaşımlı Çelikler: Bünyesinde yer alan alaşım elementlerinin oranı 5’den fazla olması beklenen çelik gruplarına yüksek alaşımlı çelik ismi verilir. Genel kullanımından daha çok spesifik kullanım alanlarında tercih edildiği bilinir. Paslanmaz çelikler, yüksek alaşımlı çeliklerin en önemlisidir.
Çeliğin Kullanım Alanları
Çeliğin kullanım alanları işte şu şekildedir:
- Yapı Çelikleri: inşaat sektörüne ait çelik tasarımlarının yapımında kullanılan yapı çelikleri, her türlü sanayi aksamında da kullanılmaktadır.
- Karbon Çelikleri: yapısında mangan, fosfor, kükürt ve silisyum barındıran bu tür, karbon demir alaşımı olarak karşımıza çıkar.
- Takım Çelikleri: Çelikler de dahil olmak üzere tüm malzemeleri işleme sürecinde kullanılan aletlerin, imalatında kullanılan bu grup, alaşımlı ya da alaşımsız olabilir.
